به گزارش بهارانه، بمناسبت سالروز رحلت عالـم ربّـانی و عـارف واصـل شرح مختصری از حکیم فرزانه شیخ محمد بهاری که نیاز هر عصر و زمان است تا در روح و روان انسانها انقلابی به پا کند، گردآوری و نوشته شده است.
حکیم عارف آیت الله شیخ محمد بهاری فرزند حاج میرزا محمد درسال ۱۲۶۵ه ق در شهر بهار چشم به جهان گشود با گذراندن دروس مقدماتی درشهر بهار، درمحضر علما حاج شیخ باقر بهاری، ملاعباس وملاجعفر بهره گرفت وبا ادامه تحصیل در بروجرد و شاگردی آیت الله حاج‌میرزامحمود بروجردی در ۳۲سالگی به درجۀ اجتهاد رسید و در شهر خود بهار به ارشاد مردم پرداخت.
شیخ بهاری با هجرت به نجف اشرف درسال (۱۲۹۷ه ق)از ملازمان و شاگردان خاصّ آخوند ملا‌حسینقلی همدانی گشت وتحت اشراف و تربیت آن بزرگوار، مدارج سلوك و عرفان را طی نمود.
در سال (۱۳۱۱ ه ق)که آخوند همدانی به رضوان الهی شتافت و شیخ بهاری در نجف شیوه ومکتب آخوند را استمرار و تداوم داد و کسان بسیاری از علما و تجار ایرانی و عرب و هندی از محضرش کسب دستور سلک می نمودند.
حاج شیخ محمد بهاری همچنان مقیم نجف بود تا اینکه دچار بیماری مزمن میشوند و بنا به توصیه پزشکان برای بهبودی مجبور به تغییر آب و هوا میشود وی با عزیمت به مشهد مقدس و زیارت امام رضا علیه السلام قصد مراجعت به نجف را داشتند ولی چون وضعیت جسمانی شدت یافت به زادگاهش بهار بازگشت و تا پایان عمر در این شهر اقامت گزید تا این که در نهم رمضان (۱۳۲۵ ه ق) (۲۳ مهر ۱۲۸۶) روحش به رضوان الهی پر کشید و پیکر پاکش در زادگاهش، شهر بهار در آرامگاه ابدیش قرار گرفت.
مزار عالم وارسته در مزار شهدای شهر بهار و در میان بیش از ۸۰ شهید گلگون کفن انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی عراق علیه ایران،زیارتگاه خیل عظیم عاشقان است.
آثار علمی مرحوم بهاری منحصر در مکاتباتی است که برای شاگردان خود به صورت دستورات سیر و سلوکی نگاشته است، تعدادی از این مکاتبات در کتاب تذکرة المتقین جمع شده و هم اکنون تنها اثر قلمی باقیمانده از آن مرحوم است.
آیت الله بهاری از دیدگاه بزرگان
در میان صاحبدلان معروف است كه: آن مرحوم از میهمانان خود پذیرائی می‌كند.
مرحوم شیخ جواد انصاری همدانی ۱۳۳۹ش که خود اهل سلوک و معرفت بودند ودر همدان سکونت داشتند پیوسته برای زیارت و استمداد از روح مرحوم بهاری به بهار می‌آمدند و چه بسا این مسافت را که حدود ۱۹ کیلومتر است پیاده طی می‌کردند.
علامه طهرانی نیز می‌فرماید:
این حقیر کرارا و مرارا برای زیارت مرقدش به بهار همدان رفته‌ام، معروف است که آن مرحوم از میهمانان خود پذیرایی می کند.حقیر این مطلب را امتحان کرده‌ام و در سالیان متمادی چه در حیات مرحوم انصاری و چه در مماتشان که به همدان زیاد تردد داشته ام هر وقت به مزار مرحوم شیخ آمده ام به گونه ای خاص پذیرایی فرموده است و بسیاری از دوستان هم مدعی این واقعیت می باشند.
نقل است كه مرحوم ملّا حسینقلی همدانی در مورد ایشان می‌فرمود:
حاج شیخ محمد بهاری، حكیم اصحاب من است.
مرحوم‌آیت‌الله‌سیدمحسن‌امین، درباره او می‌نویسد:او عالمی ربّانی و سالكی مراقب بودو دارای صفات والا و مقامات بلندی است همیشه در حال مراقبت بوده و وجودش را آثار ارجمندی بود.
مرحوم شیخ آقابزرگ تهرانی در کتابش می‌گوید: شیخ محمد بهاری بزرگوارتر و بزرگ‌ترین شاگرد آخوند ملّا حسینقلی همدانی بود. تلمیذ اجل و وصی آخوند ملّا حسینقلی همدانی عالم سالک شیخ محمد بهاری همدانی نجفی متوفی ۹ رمضان ۱۳۲۵ در بهار بود.
سید محسن امین عاملی نویسنده کتاب اعیان الشیعه که خود آخوند ملّا حسینقلی همدانی را درک کرده بود درباره او می‌گوید: شیخ محمد بهاری عالمی ربّانی و سالکی مراقب در نجف نزد ملّا حسینقلی همدانی تلمّذ کرد و از خاص‌ترین شاگردان او بود، دارای صفات والا و مقامات بلندی بود. همیشه به علم مشغول و در همه حال صاحب مراقبه بود و وجودش مایه آثار شریفه بود. او نزد آخوند اخلاق و اصول و فقه را شاگردی نمود.
آیت‌الله خامنه‌ای فرمودند:مرحوم آقا شیخ محمد بهاری رضوان‌الله علیه شخصیت خیلی برجسته‌ای است ایشان هم فقیه بزرگی هستند وهم عارف‌اند، ایشان منشاء برکات زیادی بوده است،تذکرة المتّقین کتاب خیلی خوبی بوداگر عرفان‌های صحیح وناب هم چون عرفان شیخ بهاری به‌خوبی تبیین ومعرفی شود،دیگرجوانان دنبال عرفان‌های دروغین نخواهند بود.
